|
Osmanlı İmparatorluğuna imzalattırılan Mondoros Antlaşmasına göre; askerler terhis edilip, silahlara el konulacak ve önemli görülen yerler gözetim altında bulundurulacaktı.
Bu arada Yeşilköy'deki askeri kuruluşlarda İngiliz ve Fransızların gözetimi altına girdi. Buradaki uçak ve gereçler Kartal-Maltepe'ye, deniz uçaklarıda Haliçdeki Bahriye Nezareti ambarlarına taşındı. Filistin ve Irak'tan çekilen hava birliklerinin kalıntıları da Konya ve Elazığ'a getirildi. Alman personel ve teknisyenlerinin gitmesiyle de büyük Hava Müfettişliği umumiliğinin kuruluş ve kadro olarak adından başka bir şeyi kalmamıştı. Bu nedenle 1919'da hava kuruluşları küçültüldü, balon, uçaksavar ve meteoroloji kuruluşları kaldırıldı. 1. Dünya Savaşı'ndan kalan uçak döküntüleriyle İstanbul, İzmir, Konya Erzincan'da birer "Tayyare istasyonu" kuruldu.
Mustafa Kemal Paşa'nın önderliğinde Türk halkı Kurtuluş Savaşı'na girerken bu girişimi önlemek için İstanbul'daki Damat Ferit Paşa Hükümeti de kendi halkına karşı Kuvayi İnzibatiye Örgütünü kurdu. İstanbul Hükümeti uçakları havadan bildiri atmak amacıyla kullanmak istediğinden Maltepe'deki uçakların onarımına başlandı. Bu olanaktan yararlanarak başta birlik komutanı Yzb. Fazıl olmak üzere Maltepe'deki havacılar Anadolu'ya kaçma düşüncesindeydiler. Bu durumu öğrenen İngilizler ve Osmanlı Hükümetinin onarım ve uçuşlara engel olmaya çalışılmasına rağmen gizli çalışmalarla dört uçak uçuşa hazırlandı; ancak, teknik yetersizlik ve yöntemsizlikten uçakların ikisi kalkışta kırıldı, birinde yangın çıktı ve böylece yalnız bir uçak 17 Haziran 1920'de Anadolu'ya kaçırılırken kırım geçirdi.
Uçaklarıyla kaçmayı başaramayan Pilot Yzb. Fazıl, Pilot Tğm. Şakir Hazım , Pilot Tğm. Avni (OKAR), Pilot Ütgm. Muhsin (ALPAGOT) , sivil Pilot Vecihi, Makinist Ferit ve bir miktar astsubayla er, istasyonun para kasasını da alarak karadan ve denizden Anadolu'ya kaçmayı başarmışlardır. İzmir'deki uçakların antlaşma gereği sağlam olarak Yunanlılara teslim edilmesinden sonra, Türklerin elinde Erzurum'da çoğu Rus yapısı işe yaramaz 13 uçakla, Konya'da çoğu uçamayan 4 keşif ve 13 avcı uçağı kaldı. 23 Nisan 1920'de TBMM Hükümeti kurulduktan sonra, Anadolu'da bulunan saldırgan düşmanlara karşı yapılan savaşı düzenli ve disiplinli orduların kurulmasıyla yeni ve etkili bir döneme geçince, kaçıp gelen havacı personelden ve eldeki kırık-dökük uçaklardan yararlanma düşüncesiyle, Milli Müdafaa Vekaleti'nin 13 Haziran 1920 tarihli buyruğuyla Harbiye Dairesi'ne bağlı bir Kuvayi Havaiye Şubesi kuruldu. Şube, personel ve araç gereçlerin sağlanmasıyla uğraşacak, eğitim ve harekatı Erkan-ı Harbiye Reisliği yönetecekti. İstiklal Savaşı'nın ilk yıllarında 1. Dünya Savaşı'ndan kalma Alman yapısı uçaklar, mevcut olanaklar çerçevesinde onarılmak suretiyle kullanıldılar. Bunlarla 1. ve 2. Bölükler kuruldu. Bahis konusu bölükler özellikle 2.İnönü ve Sakarya Savaşları'nda çok faydalı keşif ve bombardıman görevleri yaptılar. 1922 de Kara Kuvvetlerimizin bünyesine Fransız'lardan alınan Breguet XIV keşif-bombardıman ve İtalyanlardan satın alınarak, Konya tamirhanesinde makineli tüfek takılan Spad XIII av uçakları katıldı.
Havacılarımız özellikle, Büyük Taaruzdan önce, Yunan kara kuvvetlerinin cephemiz ve gerilerinde yapmak istediği keşif faaliyetlerine önlemede büyük başarı göstererek, taaruz hazırlıklarımızın öğrenilmesine engel oldular Büyük Taaruz başladığı 26 Ağustos 1922 günü, cephe bölük komutanı Yüzbaşı Fazıl, Spad XIII uçağı ile bir Yunan Breguet XIV'ini indirmek sureti ile başarı gösterdi. Bu uçak sonradan elimize geçti. Tümüyle İstiklal Savaşı'nda, havacılarımız bütün yokluklara rağmen, verilen tüm görevlere başarıyla yerine getirerek büyük takdir topladılar. Erzurumlu Tüccar Nafiz Bey (KOTAN), 1920 yılında Ulusal Kurtu1uş Savaşı'nda İta1yan1ardan satın aldığı 4 adet Fiat-1 uçağını Türk ordusuna hediye etmiş, ayrıca 2 uçaklık da para vermiştir Uçaklar, İstanbul'dan uçurularak gizlice Anadolu'ya getirilecekti. İnebolu üzerinden Eskişehir'e getirilmesi planlandığı için Bolu yakınlarında bir alan yapılması gerekiyordu. Bu nedenle Ütğm. Sıtkı (TANMAN) ile makinist Ferit görevlendirildi. Birinci uçak İtalyan pilot tarafından gizlice İstanbul'dan havalandırılarak İnebolu üzerinden Bolu'ya getirildi ise de burada arızalandı. İkinci uçak ise, hava koşullarının elverişi olmaması nedeniyle Bolu'ya ancak on günde gelebilmiştir. Bolu'da deneme uçuşu sırasında iniş takımı ile pervanesi kırılmıştır. Bu iki uçak karadan Polatlı'ya sevk edilmişler, gemiyle getirilen yedek parçalarla onarıldıktan sonra 1921 Haziranını başında Birinci Tayyare Bölüğüne gönderilmişlerdir..
|
